Lidia Klaro, Pedagogika specjalna, Metodyka rehabilitacji osób dorosłych z głębszą n.i
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Lidia Klaro-Celej Szkoły przysposabiające do pracy i zatrudnienie os. z zespołem Downa w stopniu umiarkowanym i znacznym, ćw. głębsza, ćw. 7
Możliwości edukacyjne uczniów z zespołem Downa i z innymi NI w stp. umiarkowanym i znacznym
Uczniowie z NI w stp. umiarkowanym lub znacznym, zgodnie z obowiązującym prawem oświatowym mają możliwość, tak jak pozostali uczniowie NP., nauki w szkole ogólnodostępnej, integracyjnej lub specjalnej. Możliwości tej gr. uczniów są jednak b. ograniczone. Doświadczają b. często trudności w porozumiewaniu się werbalnym, dlatego wielu z nich korzysta ze wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC).
Z pedagogicznego punktu widzenia każda sytuacja, w jakiej był i w przyszłości znajdzie się taki uczeń wpływa na jego rozwój.
Zarówno uczniowie z ZD, jak i inni uczniowie z NI są w stanie sprostać tym samym wymaganiom, która mogą spełniać inni uczniowie. Dlatego o edukacji tych uczniów mówimy, że jest specyficzna. Jej odrębność wyraża się w niemożności przypisania z góry pewnych zadań i treści edukacyjnych oraz opisania sylwetki absolwenta.
Należy uznać prawo os. z NI do rozwoju we własnym tempie i uwzględnić to prawo podczas ustalania kierunków pracy z uczniem.
Niezbędne warunki do prawidłowej edukacji
Możliwości edukacyjne -> powinny wyznaczać zapewnienie im odpowiednich warunków nauczania, wychowania i rehabilitacji:
- konieczność nawiązania pozytywnego kontaktu emocjonalnego,
- organizacja działalności szkoły by znieść bariery architektoniczne i mentalne,
- realizowanie odrębnych podstaw programowych kształcenia ogólnego,
- dokonywanie kompleksowej i wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia,
- opracowanie i realizacja IPE dla każdego ucznia, musi on podlegać systematycznej modyfikacji, każdy n-l jest odpowiedzialny za całościowy rozwój ucznia.
- ważna odpowiednia organizacja lekcji,
- konieczne zorganizowanie zajęć rewalidacyjnych, które wynikają z wielospecjalistycznej oceny rozwoju ucznia i wspomagają jego rozwój,
- konieczność realizacji odmiennych treści nauczania,
- konieczność wykorzystywania różnych form pracy z dominacją wycieczek dydaktycznych,
- stosowanie pomocy dydaktycznych, które są dostosowane do os. z NI,
- nauka w mniej licznych klasach,
- dostosowanie zajęć i przerw,
- opisowa ocena rozwoju ucznia,
- wykorzystywanie metod i technik pracy, które są specjalne,
- współpraca z rodziną i wspieranie jej w trudnych sytuacjach.
Cel edukacji uczniów NI
Edukacja- jeden z etapów życia, który przygotowuje do jak najbardziej samodzielnego i niezależnego życia. Należy zastanowić się, jakie będzie dorosłe życie os. z NI Nie można zapomnieć o kompetencjach społecznych, które powinny być najważniejsze w edukacji os. NI.
Ważnym celem edukacji powinno być również zdobywanie różnych wiadomości, zwłaszcza związanych z ich przyszłym życiem, w miarę możliwości samodzielnym. Budzenie ciekawości świata, poznawania elementów historii, przyrody, literatury, geografii itp., rozbudzanie zainteresowań powinno być ważne, ale nie może dominować!
Szkoły przysposabiające do pracy
Wiele rodzin – nadopiekuńczość.
Brak pracy i przygotowania do niej -> skutek negatywnych stereotypów.
Wrzesień 2004 – os z NI w stp. umiarkowanym i znacznym mają prawo do kształcenia w ponadgimnazjalnych trzyletnich specjalnych szkołach PdP. Mogą oni uczyć się w niej do 24 r.ż. Uczniowie NI nie są w stanie nauczyć się zawodu, jednak mogą wykonywać wiele czynności pomocniczych.
Przysposobienie do pracy powinno być rozumiane jako szkolenie do wykonywania prostych prac i różnych zachowań zawodowych, opanowanie i trenowanie umiejętności.
Specjalna szkoła PdP powinna przygotować młodzież do odgrywania różnych ról społecznych oraz autonomicznego (na miarę możliwości rozwojowych) i aktywnego dorosłego życia.
Przykładowe dziedziny przysposabianie do pracy:
· Wytwarzanie przedmiotów dekoracyjnych i pamiątkarskich (drewno, metal, modelina, glina, prace z drutu, sznurka, wikliny itp.
· Gospodarstwo domowe (pranie, prasowanie, sprzątanie itp.)
· Prace poligraficzno – introligatorskie
· Prace ogrodnicze
· Prace w kawiarence szkolnej, szkolnym sklepiku
· Usługi na rzecz szkoły (malowanie mebli, ścian, reperacja sprzętu itp.)
· Zadania kurierskie, prace biurowe typu: obsługa kserokopiarki, faksu, bindownicy, przyjmowanie telefonów
· Pomoc osobom starszym
· Zabawy z dziećmi w różnych placówkach
· Elementy bukieciarstwa
· Elementy sadownictwa
· Elementy tkactwa, elementy szycia ręcznego, maszynowego
· Sporządzanie i wydawanie posiłków
· Hodowla zwierząt
· Prace stolarskie
· Prace w szatni szkolnej ( przyjmowanie odzieży wierzchniej, wydawanie numerków, utrzymywanie porządku)
· Prace na boisku szkolnym ( utrzymywanie porządku, pielęgnacja trawników, itp.)
· Mycie szyb samochodowych, samochodów
· Pakowanie różnych przedmiotów, prace dekoratorskie
· Elementy dziewiarstwa
· Ceramika
· Inne
Ważne by os z NI poznały również takie zagadnienia jak:
- praca i jej znaczenie w dorosłym życiu człowieka,
- prawa i obowiązki pracownika,
- poszukiwanie zatrudnienia,
- rodzaje pracy i specyficzne zachowania zawodowe,
- organizacja i środowisko pracy,
- podstawowa wiedza o narzędziach,
- szkolenie z zakresu BHP,
- posługiwanie się narzędziami i urządzeniami,
- obsługa maszyn i urządzeń technicznych.
Doświadczenia warszawskich szkół PDP pozwalają sugerować prowadzenie z młodzieżą warsztatów w formie scenek sytuacyjnych i dramowych. Kształcenie powinno być dostosowane do możliwości psychofizycznych uczniów.
Szczególny nacisk w IPD należy położyć na prowadzenie warsztatów samodzielnej komunikacji środkami miejskimi.
Wskazanie, by na świadectwie ukończenia PdP w suplemencie były zawarte inf. takie jak: kompetencje społeczne i zawodowe, zdolności i zainteresowania os. a także rodzaj wsparcia. Ważne też stworzenie systemowej oferty kształcenia ustawicznego.
Szkoły PdP rzadko organizują praktyki wspierane i wizyty w zakładach pracy.
Zatrudnienie wspierane
Os. z NI w ciągu ostatnich kilku lat podjęło w PL swoją pierwszą pracę (bo jest taki projekt). Potrzebują one wsparcia, często też opieki, ale nie wyręczania.
Os. z NI nie stanowią konkurencji dla pracowników pełnosprawnych, bo ich umj. mocno ograniczone. Os z NI db czują się w schematach, które dają im poczucie bezpieczeństwa i kontroli nad sytuacją, natomiast przeciętna os. P szybko się nudzi tym i poszukuje nowych bodźców.
Pracownicy NI są wyjątkowo lojalni i zaangażowani w wykonywanie swoich obowiązków.
By os z NI mogła db. wykonywać pracę wymaga:
- zdobycia pewnego stp. autonomii wewnętrznej, samodzielności i dojrzałości,
- preorientacja zawodowa już w szkole,
- szkolenia, także w miejscu pracy,
- aktywnego pośrednictwa pracy,
- wspierania w zatrudnieniu.
Przykład: wrocławski program „Trener”, Centrum DZWONI (obejmuje swoim działaniem os. z NI, rodzinę jej, pracodawcę i współpracowników).
Dokształcanie os. z NI dotyczy przede wszystkim następujących umiejętności:
-samodzielne przychodzenie do pracy,
- orientacja przestrzenna w zakładzie,
- orientacja czasowa,
- wyuczenie konkretnych czynności,
- wyuczenie tzw. umj. społecznych,
- rozwinięcie zrozumienia dla pracy i utwierdzenie we własnej motywacji,
- w razie potrzeby inf. współpracowników, jakie są możliwości komunikacji z NP. pracownikiem.
Zatrudnienie os. z NI wymaga starannego przygotowania, każda czynność musi być rozpisana na etapy, konieczny stały porządek dnia, przygotowanie instrukcji pisanych prostym i zrozumiałym językiem z wykorzystaniem ilustracji i symboli graficznych, wykorzystanie wizualnych pomocy i wzorników.
Programy zatrudnienia wspieranego udowodniły, że os. z NI w stp. umiarkowanym są w stanie funkcjonować na rynku pracy i mogą być postrzegani jako cenni pracownicy.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]