Liczebniki, edu, niemiecki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Liczebniki
w języku niemieckim
najczęściej używamy liczebników głównych, porządkowych i ułamkowych.
Liczebniki główne odpowiadają na pytanie wie viel(e)? (ile?).
Liczebniki główne piszemy małą literą z wyjątkiem trzech, które są
rzeczownikami:
die Null - zero
die Million - milion
die Miliarde - miliard.
Liczebników głównych używamy określając liczbę (rzeczownik występuje
wówczas bez rodzajnika), np.: zwei Tische, 30% (dreißig Prozent).
Ponadto używa się ich przy określeniu godziny, np.: 5.00 - fünf Uhr
oraz przy podawaniu roku w datach: Der erste Weltkrieg hatte seinen
Anfang im Jahre 1914 (... neunzehnhundertvierzehn).
Przykłady liczebników głównych:
1 eins 11 elf 20 zwanzig 30 dreißig
2 zwei 12 zwölf 21 einundzwanzig 31 einunddreißig
3 drei 13 dreizehn 22 zweiundzwanzig ...
4 vier 14 vierzehn 23 dreiundzwanzig 40 vierzig
5 fünf 15 fünfzehn 24 vierundzwanzig 50 fünfzig
6 sechs 16 sechzehn 25 fünfundzwanzig 60 sechzig
7 sieben 17 siebzehn 26 sechsundzwanzig 70 siebzig
8 acht 18 achtzehn 27 siebenundzwanzig 80 achtzig
9 neun 19 neunzehn 28 achtundzwanzig 90 neunzig
10 zehn 29 neunundzwanzig 100 (ein)hundert
101 (ein)hunderteins
...
200 zweihundert
...
1000 (ein)tausend
1001 (ein)tausendeins
2000 zweitausend
7432 siebentausendvierhundertzweiunddreißig
1000 000 eine Million
4000 000 vier Millionen
Liczebniki porządkowe (Die Ordinalzahlen)
Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie wievielte? (który z
kolei?).
Liczebniki porządkowe tworzy się poprzez dodanie do liczebników
głównych 1-19 przyrostka -te (der zweite, die fünfte, das elfte).
WYJĄTKI: 1. - der/die/das erste
3. - der/die/das dritte
8. - der/die/das achte
Pozostałe liczebniki porządkowe od 20 tworzymy poprzez dodanie
koncówki -ste (der zwanzigste, die hundertste).
Liczebniki te wystepują z rodzajnikiem określonym (das zehnte),
zaimkiem dzierżawczym (mein erstes Auto) lub zaimkiem wskazującym
(diese zweite Dame).
Jeśli chodzi o deklinację, to odmieniają się podobnie jak
przymiotniki.
Po liczebnikach porządkowych stosuje się kropkę!:
Heute ist der 20. (zwanzigste) Juni 2007.
Am 8. (achten) Januar habe ich Geburtstag.
Gestern hatten wir den 16. (sechzehnten) Dezember.
Liczebniki ułamkowe określają części całości.
Licznik takiego ułamka jest czytany jako liczebnik główny a mianownik
jako liczebnik porządkowy z końcówką - tel (1-19) lub -stel (powyżej
20).
Liczebniki ułamkowe mają rodzajnik "das" i pisze się wielką literą.
Np.: 1/6 - ein Sechstel
4/5 - vier Fünftel
UWAGA: 1/3 - ein Drittel
7/25 - sieben Fünfundzwanzigstel
Liczebniki ułamkowe mogą także występować w funkcji przydawki:
dreiviertel Stunde.
0,5 - ein halb
1,5 - eineinhalb = anderthalb = ein und ein halb
2,5 - zweieinhalb